ลักษณะนิสัยทั้ง 5

ทำไมผู้คนตอบสนองในลักษณะที่ต่างกันในเรื่องเดียวกัน? ในจิตวิทยาสมัยใหม่ได้มีการจำเเนกคนออกเป็น 5 ลักษณะนิสัยหลักๆหรือ “big 5″ซึ่งเเท้ที่จริงเเล้ว มีหลายทฤษฎีในการจำเเนกคนตามลักษณะนิสัยต่างๆ เช่นทฤษฎีของ Gordon Allport  ที่จำเเนกคนออกเป็น 4,000 ลักษณะนิสัย หรือ ทฤษฎีของ Raymond Cattell ที่จำเเนกออกเป็น 16

อย่างไรก็ตามนักวิจัยมองว่า เเนวคิดของ Cartell ดูซับซ้อนเกินไป ส่วนเเนวคิดของ Allport ก็ดูจะละเอียดยิบย่อยไปหน่อย นักวิจัยจึงสรุปให้ใช้เป็น 5 ลักษณะนิสัยหลักๆ เเล้วค่อยเเยกต่อไปอีกทอดหนึ่งจะดีกว่า ซึ่งจะใช้ง่ายกว่าในเชิงปฏิบัติ ซึ่งบางคนอาจจะรู้จักกันในนามของ OCEAN (openness, conscientiousness, extroversion, agreeableness,  neuroticism)

แล้วแต่เลย!!! ( Agreeableness )

ผู้คนมองว่าคนที่มีลักษณะแบบนี้จะเป็นคนที่ใจดี ,เชื่อถือได้ ,น่าดึงดูดต่อคนรอบข้าง พวกเขามักจะมีส่วนร่วมกับกิจกรรมทางสังคม เช่น งานอาสาสมัคร

นอกจากนี้ยังเป็นคนที่ถ่อมตัว  ไม่ชอบการขัดเเย้งใดๆทั้งปวง  ไม่ชอบเอาเปรียบคนอื่น จนบางครั้ง ดูเหมือนเป็นคนที่ไม่ค่อยมั่นใจในตัวเอง เเละไม่กล้าที่จะทำอะไร

มีจุดอ่อนด้านความเป็นผู้นำ เพราะกลัวว่าการตัดสินใจของเขาจะไปทำร้ายคนอื่นเข้า การคิดถึงเเต่คนอื่นในลักษณะนี้ ทำให้เกิดอาการเครียดเรื้องรัง

เเละด้วยการที่พวกเขาคิดถึงตัวเองเป็นคนสุดท้าย คนเหล่านี้มักจะมีปัญหาเรื่องสุขภาพมากกว่าคนในลักษณะนิสัยอื่นๆ

บางคนอาจจะคิดว่าพวกเขาเหล่านี้ใสซื่อ , ดีเกินไป เเละบ่อยครั้งมักจะโดนเอาเปรียบ จนคนใกล้ตัวเป็นห่วง ซึ่งการที่พวกเขามีคนใกล้ชิด ที่ไว้ใจได้ คอยให้คำเเนะนำ จะช่วยทำให้คนเหล่านี้ปลอดภัยจากการถูกเอาเปรียบเป็นอย่างดี

เมื่อไหร่ที่คุณมองหาผู้ร่วมลงทุน คุณต้องหาคนในลักษณะนี้เอาไว้ จากการศึกษาพบว่าผู้ลงทุนด้านการเงินที่มีลักษณะนิสัยแบบนี้มีโอกาสน้อยที่จะได้รับผลประกอบการที่แย่ อีกทั้งยังสามารถคาดการณ์ได้ง่าย ไม่เปลี่ยนแปลงไปมา แล้วก็ลดปัญหาค่าใช้จ่ายที่เสี่ยงจนเกินไป

เเต่บางครั้งพวกเขามักจะมีความมั่นใจ “เกินไป” ที่จะเสี่ยงในสิ่งที่เขาชื่นชอบมากที่สุด มากกว่าสิ่งที่มีแนวโน้มว่าจะสร้างผลกำไร

ทำยังงี้ได้ไงอะ!?! ( Neuroticism )

คนที่มีลักษณะนิสัยแบบนี้จะเป็นคนที่ไม่สามารถควบคุมอารมณ์ของตัวเองได้ เต็มไปด้วยอารมณ์ขึ้นๆลงๆตลอดเวลา พวกเขาจะมีอารมณ์ร่วมมากกว่าคนในลักษณะนิสัยอื่นๆ

มันเป็นเรื่องยากที่คนเหล่านี้จะควบคุมอารมณ์ให้เป็นปกติได้

พวกเขาเหล่านี้มีแนวโน้มที่จะซึมซับแนวความคิดด้านลบมากกว่าด้านบวก เเละจะไม่ค่อยมีความสุขนัก จึงต้องหาอะไรมาเติมเต็มอยู่เสมอ ซึ่งมีเเนวโน้มว่าพวกเขาจะเสพติดอะไรบางอย่าง อย่างง่ายดาย

เพราะฉะนั้นจึงสำคัญมากๆที่คนเหล่านี้จะต้องเตือนสติตัวเองอยู่เสมอ เพื่อลดความเสี่ยงในการใช้อารมณ์ในเเบบที่ตัวเองควบคุมไม่ได้ เพราะมันจะส่งผลกระทบต่อสุขภาพ รวมถึงปัญหาด้านความสัมพันธ์กับคนใกล้ชิด

จากการศึกษาพบว่าคนเหล่านี้มีโอกาสจะเป็นโรคหัวใจ หรือความดันสูงอันเนื่องมาจากการถูกกระตุ้น ในอัตราที่สูงบ่อยๆครั้ง

ถ้าคุณเห็นเพื่อนของคุณชอบโพสต์รูปภาพหลายๆรูปใน Social Media สันนิษฐานไว้ได้เลยว่าพวกเขาอาจจะเป็นคนประเภทนี้

ถ้าคุณรู้ตัวว่าคุณเป็นคนประเภทนี้ พยายามอยู่ร่วมกับคนที่จะมอบพลังบวกให้กับตัวคุณ รวมถึงการออกกำลังกาย ก็มีส่วนช่วยในการเผ่าผลาญอารมณ์ที่พลุ่งพล่านในตัวคุณได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะประเภทกีฬา หรือกิจกรรมที่จะมอบพลังด้านบวกให้กับตัวคุณ ( rewarding activities ) ซึ่งมันจะช่วยเติมเต็มพลังด้านบวกให้กับคุณได้เป็นอย่างดี

ใจเย็นๆ!!! ( Conscientiousness )

พบว่าคนประเภทนี้จะเป็นคนที่ชอบช่วยเหลือตัวเองมากกว่าเรียกร้องขอความช่วยเหลือจากคนอื่น  เพราะเป็นคนที่มีความเชื่อมั่นในศักยภาพของตัวเองสูง  พบบ่อยๆในการเป็นผู้นำกลุ่ม พวกเขาจะพยายามทำทุกอย่างเพื่อไปสู่เป้าหมาย ชอบวางแผนหรือตั้งเป้าหมายในจุดที่ไกลที่สุดเท่าที่เขาจะสามารถทำได้ เเละชื่นชอบที่จะเเข่งขัน

บางคนมองพวกเขาเหล่านี้ว่าเป็นพวกที่ยึดติด , ดื้อดึง , หัวรั้น , หมกมุ่น

พวกเขาจะพอใจกับชีวิตตัวเองเเละจะไม่เสพติดกับอะไรง่ายๆ  พวกเขามีเเนวโน้มที่จะคิดบวก เเละเชื่อมั่นในเเผนที่ตัวเองวางไว้จนเกินไปในบางครั้ง

คนเหล่านี้มีความทะเยอทะยาน  ตั้งเป้าหมายไว้สูง ทำให้พวกเขามีปัญหามากๆในการรับมือกับความล้มเหลว เป็นเหตุให้คนเหล่านี้บางคน มีลักษณะของการย้ำคิดย้ำทำ เพราะต้องการความสมบูรณ์เเบบที่สุดในสิ่งที่ทำ

เพราะฉะนั้นคนเหล่านี้จะต้องเตือนสติตัวเองอยู่เสมอๆว่า เเค่ไหนถึงจะพอ ตอนไหนถึงจะพัก หรือมีเวลาให้กับครอบครัวได้มากพอรึเปล่า

ถ้าคุณต้องการพัฒนาอาชีพ หรือความรู้ คุณอาจจะพิจารณาคบกับคนในลักษณะนิสัยเเบบนี้ เพราะคนที่มีลักษณะนี้จะชอบหาอะไรทำอยู่เสมอ เเละการอยู่ใกล้ๆพวกเขาจะทำให้คุณกระตือรือร้นมากขึ้น

ไม่เห็นเป็นไรเลย!!! ( Openness )

คนเหล่านี้มักจะมีความชื่นชอบหลายๆอย่าง เข้าถึงได้ง่าย ชอบจินตนาการ รักในการผจญภัย ชอบตั้งคำถาม ชอบลองอะไรใหม่ๆ ชอบที่จะมีชีวิตในรูปแบบที่หลากหลาย มากกว่าชีวิตที่ถูกกำหนดกฎเกณฑ์อย่างชัดเจน

พวกเขาจะสนุกไปกับการเปิดรับเเนวความคิดสร้างสรรค์ใหม่ๆ เเละงานศิลปะที่ลึกซึ้ง เป็นพิเศษ

พวกเขาชอบที่จะหาประสบการณ์ใหม่ๆ เพื่อที่จะปลดล็อคขีดจำกัดในตัวเองไปเรื่อยๆ ไม่ว่าทางร่างกายหรือทางด้านจิตใจ

บางคนอาจจะมองว่าพวกเขาเป็นคนที่คาดเดาไม่ได้ ไร้ระเบียบแบบแผน เเละไม่จริงจังกับอะไร เพราะเบื่อกับความจำเจ จนบางครั้งเลยเถิด หาจุดหมายไม่เจอ

การย้ำเตือนตัวเองจึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะคอยบอกว่า ประสบการณ์เเบบไหนที่ควรจะหยุด หรือไม่จำเป็นต้องไปทดลอง เเละการตระหนักถึงแผนการที่เเน่นอนยังคงเป็นสิ่งที่จำเป็นอยู่ในการใช้ชีวิตร่วมกับคนอื่นในสังคม

ไปต่อไหนอะ? ( Extroversion )

พวกเขาเหล่านี้จะมีลักษณะนิสัยที่ค่อนข้างชัดเจนไม่ซับซ้อน ชอบความตื่นเต้นและชอบอยู่ท่ามกลางกิจกรรมทางสังคม ไม่ชอบที่จะอยู่คนเดียวเพราะมองว่าเป็นสิ่งที่น่าเบื่อ จึงจำเป็นที่จะต้องหาอะไรมากระตุ้นอยู่ตลอด

พวกเขารักงานสังคม ชอบปาร์ตี้ ชื่นชอบในกิจกรรมที่จะทำให้เขาได้พบปะกับคนอื่นๆ จะรู้สึกมั่นใจเวลาได้รับความสนใจ จนบางคนอาจมองว่า…พวกเขาเป็นคนที่ชอบเรียกร้องความสนใจ

พวกเขารักที่จะมีชื่อเสียงไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง มีความเป็นผู้นำสูง พูดเก่ง มีความสุขกับการถูกรายล้อมด้วยเพื่อนฝูงที่มีลักษณะนิสัยเป็น Extroversion เหมือนๆกัน เเละไม่ว่าจะอย่างไรก็ตาม รูปลักษณ์ภายนอกของพวกเขาจะต้องออกมาดูดีเสมอ

พวกเขาจะปรับตัวได้ดีกับทุกๆสถานการณ์ จึงทำให้เป็นคนที่ไว้ใจได้ยากที่สุดในบางที เพราะเขามักจะคิดถึงตัวเองเป็นหลัก ต่างจากคนที่เป็น agreeableness

เเต่การที่พวกเขาไม่ชอบคิดอะไรลึกซึ้ง ซับซ้อนเหมือนกับคนที่เป็น Openness กับ Conscientiousness อาจจะทำให้พวกเขาโดนหลอกได้ง่ายเช่นกัน

 

Sources :

www.theworldcounts.com

www.verywellmind.com

ติดตามเพจ:

www.facebook.com/WeTheVaporTH